Ήρα Παπαποστόλου, Συγγραφέας και Ιστορικός Τέχνης

Με την Ήρα έχω τη χαρά να τη γνωρίζω από την περίοδο των σχολικών μας χρόνων. Στο ενδιάμεσο χαθήκαμε όπως γίνεται συνήθως με τους περισσότερους συμμαθητές. Οι δρόμοι μας διασταυρώθηκαν ξανά κατά την προεκλογική περίοδο των δημοτικών εκλογών τον Οκτώβρη του 2023. Αν και σε αντίπαλες παρατάξεις, η χαρά μου ήταν μεγάλη που την συνάντησα ξανά, έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες, γνωρίζοντας ότι ασχολείται επαγγελματικά πλέον με την συγγραφή και γενικότερα την τέχνη ως επαγγελματίας ιστορικός τέχνης. Συνέπεσε με την δική μου ενασχόληση και αγάπη τα τελευταία χρόνια για την συγγραφή αλλά την διόρθωση και λογοτεχνική επιμέλεια. Τα κοινά ενδιαφέροντά μας πολλά, οπότε δεν υπήρχε περίπτωση, σκέφτηκα, αυτή την φορά να χαθούμε. Την προσέγγισα και ανταποκρίθηκε με χαρά, συζητήσαμε πάρα πολλά μετά από τόσα χρόνια αλλά και για αυτά που η κάθε μία θέλει να κάνει με κοινό παρονομαστή την τέχνη. 

    Θα σας παρουσιάσω την Ήρα Παπαποστόλου, αν και πολλοί από εσάς μπορεί ήδη να την γνωρίζετε από την δουλειά και το έργο της , όμως σε τούτο το blog θα κάνω και εγώ με τον τρόπο που ξέρω την δική μου διαφορετική παρουσίαση. 

    Η Ήρα έχει γράψει τα παρακάτω βιβλία:

• Γυναίκα για σπίτι, Εκδόσεις Οσελότος, 2023
• Πέλυ, Εκδόσεις Οσελότος, 2023
• Αρμόιρα, Εκδόσεις Κάκτος, 2022
• Σύγχρονοι Έλληνες Ζωγράφοι, Εκδόσεις Περί Τεχνών, 2022
• Πάντα αργά, Εκδόσεις Οσελότος, 2018
• Χαρακτήρες και επαγγέλματα, Εκδόσεις Περί Τεχνών, 2016
• Τα 1000 πρόσωπα της πόλης και της πρωτεύουσας, Εκδόσεις Οσελότος, 2010
• Κόσμου πληγή, τράγου ωδή, αγάπης δρόμος, Εκδόσεις Οσελότος, 2010
• Σ΄αγαπώ ακόμα και ξυπόλυτη, Εκδόσεις Οσελότος, 2009
• Εικόνες του αιώνα, Εκδόσεις Κ. Αδάμ Εκδοτική, 2008

και φυσικά έρχονται κι άλλα. Προσωπικά ήθελα να εμβαθύνω περισσότερο στην καλλιτεχνική της φύση και όχι να κάνω απλά μια παρουσίαση. Δέχθηκε λοιπόν να μου απαντήσει στις παρακάτω ερωτήσεις όπου φυσικά με πολύ χαρά τις μοιράζομαι μαζί σας!

1) Μπαίνοντας στο προφίλ σου στα social media βλέπω δηλώνεις ότι 

είσαι ιστορικός τέχνης, συγγραφέας, στιχουργός, επιμελήτρια. 

Τι νιώθεις περισσότερο από όλα αυτά ότι είσαι; Σου αρέσει κάτι πιο πολύ;

Είμαι σίγουρα μια καλλιτεχνική φύση που της αρέσει να εκφράζεται με ποικίλους τρόπους. Αυτό που με συγκινεί πάνω απ' όλα είναι η γραφή, είτε πρόκειται για ένα λογοτεχνικό κείμενο είτε για έναν πρόλογο καταλόγου είτε για στίχους σε κάποιο τραγούδι.

Την ιστορία της τέχνης την σπούδασα και είναι το αντικείμενο του επαγγέλματος μου, η επιμέλεια εκθέσεων βγάζει σίγουρα προς τα έξω το δημιουργικό μου κομμάτι αλλά κυρίως το πιο οργανωτικό και το πιο κοινωνικό. Αυτό όμως που αγαπώ περισσότερο είναι η συγγραφή.

2) Μπορεί να είναι ερώτηση κλισέ αλλά δεν θα μπορούσα να μην ρωτήσω μια ιστορικό τέχνης ποιό είναι το έργο που λατρεύει ή την συγκλονίζει και ποιο το έργο που δεν της αρέσει.

Αγαπημένους συγγραφείς Έλληνες και ξένους έχεις; Ποιοι είναι αυτοί;

Έχω κλάψει μπροστά στο έργο "Έναστρη Νύχτα" του Van Gogh στο Άμστερνταμ, έχω εντυπωσιαστεί με το έργο "La Materia" του Boccioni στη Βενετία, έχω μείνει εκστατική μπροστά στη "Νίκη της Σαμοθράκης" στο Λούβρο, αλλά αγαπημένος μου ζωγράφος είναι ο Marc Chagall. Δεν μου αρέσει σχεδόν καθόλου η εννοιολογική τέχνη.

Διαβάζω πάρα πολύ αρχαίους, αλλά και πολλούς νεότερους και σύγχρονους Έλληνες και ξένους συγγραφείς. Η αγαπημένη μου συγγραφέας των παιδικών και εφηβικών μου χρόνων ήταν η Ζωρζ Σαρρή. Μου αρέσει όμως πολύ και ο Λουντέμης, ο Μάτεσις, ο Σαίξπηρ, η Ιζαμπέλ Αλιέντε , η Μαγια Λούντε, η Ντόνα Τάρτ, η Ελένη Πριοβόλου, η Διώνη Δημητριάδου και πάρα πολλοί άλλοι σύγχρονοι συγγραφείς.

3) O όρος υποκουλτούρα ή παρακμή υπάρχει; Ποιος είναι ο ορισμός και τι πεδίο εφαρμογής έχει;

Η υποκουλτούρα προϋποθέτει τη διαφοροποίηση. Δηλώνει την υποκατηγορία μιας γενικότερης κουλτούρας και είναι ίσως η ανατροπή της ομαλότητας. Είναι κάτι το ξένο σχετικά με το συμβατικό και φυσικά υπάρχει όσο κι αν προσπαθούν να το προσθέσουν στην μαζική κουλτούρα, για καθαρά εμπορικούς λόγους. Και η παρακμή υπάρχει. Πρόκειται για τη βαθμιαία πτώση της ισχύος του πολιτισμού και τη βλέπουμε δυστυχώς διαρκώς γύρω μας. Και όχι μόνο στον πολιτισμό, αλλά και στην πολιτική και στην κοινωνία γενικότερα.

4) Με την τέχνη στην Ελλάδα τι γίνεται; Το ελληνικό κοινό γιατί εξακολουθεί να είναι περιορισμένο; Τι φταίει;

Στην Ελλάδα δεν έχουμε τη σωστή παιδεία, δεν γνωρίζουμε την ιστορία μας και δεν έχουμε σφαιρική μόρφωση.

Ποιος ιστορικός τέχνης που έχει γυρίσει από σπουδές στο εξωτερικό γνωρίζει, για παράδειγμα, τι είναι η νεοελληνική ζωγραφική; Εκεί, οι μόνοι Έλληνες καλλιτέχνες που υπάρχουν στα βιβλία τέχνης είναι η Χρύσα, ο Τάκις, ο Παύλος και ο Κουνέλλης. Η χώρα μας όμως έχει βγάλει σπουδαίους καλλιτέχνες - ζωγράφους, γλύπτες, χαράκτες - και συνεχίζει να βγάζει και σήμερα.

Το κοινό στην Ελλάδα δεν είναι τόσο περιορισμένο: οι νέοι άνθρωποι πηγαίνουν πολύ στο θέατρο και επισκέπτονται και τα μουσεία μας. Φυσικά, μεγάλο μέρος των Ελλήνων προτιμά τις ταβέρνες και τα μπουζούκια και όχι να δει μια έκθεση σε μια γκαλερί, πόσο μάλλον να αγοράσει κάποιο έργο τέχνης. Το ελληνικό κοινό σ' αυτόν τον τομέα θέλει εκπαίδευση.

Φταίνε πολύ και η τηλεόραση και τα social media που προωθούν κυρίως ηθοποιούς, τραγουδιστές, μοντέλα και influencers . Δεν είναι όμως έτσι. Η ζωή θέλει κόπο, δουλειά και γνώση.

5) Πες μας λίγα λόγια για την γνωριμία σου με την Ζωρζ Σαρρή.

Η πρώτη μου γνωριμία με την Ζωρζ Σαρρή είχε γίνει στην Ελληνογαλλική Σχολή Αγίας Παρασκευής όπου είχε έρθει να μιλήσει στο σχολείο μας. Από τότε ξεκίνησα αλληλογραφία μαζί της, η οποία συνεχίστηκε και σε μεγαλύτερη ηλικία. Κάποια στιγμή την ενημέρωσα ότι έγραψα το πρώτο μου διήγημα. Τότε, με πήρε τηλέφωνο  (καταλαβαίνεις το ξάφνιασμα, τον ενθουσιασμό και την ταραχή μου όταν την άκουσα - ήταν το πρότυπο μου!) και μου ζήτησε να πάω σπίτι της και να της το διαβάσω. Έτσι κι έγινε. Έμενε σε ένα πολύ ωραίο σπίτι πίσω από το Μέγαρο Μουσικής, γεμάτο κορνιζαρισμενες αφίσες από τις θεατρικές της παραστάσεις. Είχε τα πιο σπινθηροβόλα μάτια που έχω δει ποτέ σε γυναίκα και μια υπέροχη φωνή. Ήταν η πρώτη που μου είπε να μην σταματήσω ποτέ να γράφω και την ευγνωμονώ γι' αυτό.

6) Η συγγραφή και η λογοτεχνία τι σημαίνουν για εσένα και πόσο σε εκφράζουν; Τι προσδοκάς όταν γράφεις;

Η συγγραφή για εμένα, όπως και η τέχνη γενικότερα, είναι το δόσιμο του εαυτού στον άλλον. Είναι, επίσης, το καθαρό πνεύμα. Γι' αυτό ίσως μ' αρέσει πολύ η μυθοπλασία πάντα σε συνδυασμό με τα αυτοβιογραφικά στοιχεία. Θέλω να μοιράζομαι αυτό που νιώθω και είμαι με τους άλλους, ώστε να επικοινωνήσω ουσιαστικά έστω και με έναν. Αυτό επιδιώκω: την ουσιαστική επικοινωνία.

Όσον αφορά στα βιβλία μου που αφορούν στην ιστορία τέχνης σίγουρα θα ήθελα να τα ανακαλύψει κάποιος μελλοντικός ερευνητής και να τον βοηθήσουν σε κάτι. Για τα λογοτεχνικά μου βιβλία, όμως, θα ήθελα να μου πει ο αναγνώστης τι τον άγγιξε, τι τον έκανε να σκεφτεί κάτι καινούργιο, τι τον προβλημάτισε, έτσι ώστε να μπορέσουμε να το συζητήσουμε. Γι' αυτό μίλησα και πριν για επικοινωνία.

Περισσότερες πληροφορίες για την Ήρα μπορείτε να βρείτε στους παρακάτω συνδέσμους:

https://www.facebook.com/irapapapostolou

https://biblionet.gr/%CE%AE%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85%CE%B7-%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%85-c142113

www.youtube.com/@irappapapostolou

Ελένη Περρίκου